-
1 бессильный
1. прил.слабыйкөсһөҙ, хәлһеҙ, ҡарауһыҙ2. прил.беспомощныйкөсөнән (хәленән) килмәгән, кеше көнлө, көсһөҙ, дарманһыҙ, кәрһеҙ -
2 возраст
мйәш -
3 дышать
1. несов.тын (һулыш) алыу, һулау, тын өрөү2. несов. чем; перен.аңҡып (бөркөлөп, ташып) тороудышать воздухом чего, каким — бер даирә (мөхит) кешеләре менән аралашыу
-
4 когорта
1. жкогортаБоронғо Римда йәйәүле ғәскәр отряды2. жкүсм.когортаберҙәм тупланған кешеләр төркөмө -
5 коллегиальность
жколлегиаллекбер төркөм кешеләрҙең бергәләшеп эш башҡарыу формаһы -
6 свет
I1. мяҡтылыҡ, яҡты, нурдневной свет — көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы
2. м разг.рассветтаң, таң атыу3. мисточник освещенияут4. м перен.сатҡы, нурни свет ни заря — бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән
пролить свет — асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү
II1. мвселеннаядонъя, ер йөҙө, йыһан2. м уст.обществобарлыҡ кешеләр, халыҡ3. мвысшее обществойәмғиәттең (иң) алдынғы вәкилдәре (кешеләре), элитана край света — ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә
ни за что на свете — һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә
явиться (появиться) на свет: — 1) донъяға килеү (тыуыу)
2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу – китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) — эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау
сжить со света — көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү
-
7 единица
1. ж мат.бер, берәмек(тәр) берлек, бер һаны2. жоценкаберле, бер билдәһе3. жвеличина, которой измеряются др. однородные величиныберәмек4. жобычно с определениемотдельная часть в составе целогоберәмек5. ж мн. единицынемногиеайырым кешеләр, ҡайһы берәүҙәр -
8 некоторый
1. мест.какой-тониндәйҙер, күпмелер2. мест.только мн. некоторыеҡайһы бер3. мест.незначительныйбер аҙ, бер ни тиклем (ҡәҙәр)4. мест. в знач. сущ. мн. некоторыеҡайһы берәүҙәр, ҡайһы бер кешеләрв некотором роде; некоторым образом — бер ни тиклем (ҡәҙәр), бер аҙ
-
9 сторона
1. жяҡ, тараф, йүнәлеш2. жсит, ян-яҡ3. ж разг.яҡ, юл, ил4. жяҡ, ян5. ж мат.яҡ, ҡыр6. ж прил.яҡ, сифат7. ж мн. стороныяҡтарстоять в стороне: — 1) (кешеләрҙән) ситтә тороу
2) (кешеләр менән) аралашмау, айырымланыу; со стороны — яғынан, тарафынан
с одной стороны..., с другой стороны — бер яҡтан..., икенсе яҡтан
встать на сторону — кемдеңдер яғына сығыу, яҡлы булыу
-
10 немногий
1. прил.ҡайһы бер, бер аҙ, аҙыраҡ, бер нисә2. в знач. сущ.; мн. немногиео людяхҡайһы берәүҙәр, айырым кешеләр (генә)3. в знач. сущ.; с немногоеәҙ-мәҙзабыл то немногое, что знал — әҙ-мәҙ белгәнен дә онотҡан
4. прил.аҙ ғына, бер аҙ -
11 череда
I1. ж уст. см. черёд2. жалмашыныу, алмашлау, сиратлашыу3. жвереницатеҙмә, бер-бер артлы (теҙелгән)IIжэт дегәнәге -
12 всякий
1. мест.каждыйһәр2. мест.разныйһәр төрлө3. мест.бер ниндәй, һис ниндәй, һис бер4. мест. в знач. сущ. м и ж всякий и всякаяһәр кем, һәр бер кеше5. мест. в знач. сущ. с всякоетөрлөһө, төрлө нәмә, төрлө хәлвсякая всячина см. всячина; во всяком случае — һәр хәлдә
-
13 коллегия
1. жколлегияадминистратив, башҡарма йәки кәңәшмә орган булып ойошҡан вазифалы кешеләр төркөмө2. жколлегияҡайһы бер профессия кешеләренең бергә эшләү өсөн берләшмәһе3. жколлегияРәсәйҙә ХVIII б. үҙәк хөкүмәт учреждениеларының исеме -
14 весь
I1. м; мест. ж; с вся, всёцелый, целикомбөтә, бөтөн, тотош, барлыҡ, барса, буйы (менән)2. м; мест. ж; с вся, всёбөтөнләй, тулыһынса, тотош3. м; мест. в знач. сущ. с и мн. всё и всебөтә, бөтәһе, бөтөнөһө, барыһывсе напряжённо смотрели вперёд -бөтөнөһө лә көсөргәнеп алға текләневесь в отца — атас, тас атаһы
все до одного — береһе лә ҡалмай, бөтөнөһө лә, барыһы ла
всё одно, всё едино — барыбер, бөтәһе лә бер
во всю ивановскую; по всему — күренеүенсә
при всём том; со всем тем — шуға ҡарамаҫтан
прежде всего — беренсе урында, иң мөһиме, беренсе сиратта
IIж; уст.ауыл -
15 гомосексуализм
мгомосексуализмбер енестәге кешеләрҙең бер-беренә тәбиғи булмаған енси ынтылышы -
16 иммунитет
1. м мед.иммунитеторганизмдың йоғошло ауырыуҙарға бирешмәүе2. м юр.иммунитетдәүләт хеҙмәтендәге билдәле бер кешеләргә ҡайһы бер закондарҙың ҡағылмауы -
17 корпорация
жкорпорацияайырым бер ҡатлам йәки бер һөнәр кешеләренең мәнфәғәте нигеҙендә ойошҡан төркөм -
18 отдельный
1. прил.айырым, үҙенә башҡа2. прил.ҡайһы бер, айырым -
19 плеяда
ж; книжн.плеяда, арҙаҡлы төркөмбер осорҙа бер өлкәлә эшләгән кешеләр -
20 похожий
прил.имеющий сходство с кем-чем-л.оҡшаш, оҡшаған, тартым; быть похожим оҡшаш булыуни на что не похоже — бер нәмәгә лә ярамаған, бик насар
См. также в других словарях:
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кешелі бері қарай — (Алм., Жам.) кешеден бері қарай. К е ш е л і б е р і қ а р а й балалар келіп кеуіліміз көтеріліп қалды (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шеренга — Бер берсенә яны белән басып бер сафка тезелгән кешеләр рәте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
як — I. 1. Нин. б. бер юнәлеш һәм шул юнәлештәге пространство, урын 2. Нин. б. бер өлкә, төбәк; ил тау ягы 3. Урталыктан читтә (уңда яки сулда) булган урын, тирәлек; шулай ук кемнән яки нәрсәдән дә булса уңдагы яки сулдагы урын. Елга, урам, юл кебек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йорт — 1. Тору өчен, төрле оешмалар, предприятиеләр өчен билгеләнгән корылма, бина; өй һәм аңа караган каралты 2. Бер хуҗалык булып яшәүче кешеләр, гаилә. Бер йортта яшәүче бер яки берничә гаилә кешеләре. Аерым гаилә хуҗалыгы җиде йорт бергә оешып 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тип — I. диал. Зур түгәрәк агач яки сөяк кысага тарттырылган күннән гыйб. музыка коралы – бер мембраналы барабан, зур төңгер. II. ТИП – 1. Бериш әйбер яки күренешләрнең үрнәге, өлгесе, вәкиле булып каралган әйбер яки күренеш; төр, төрчә. Марка, модель… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рәт — I. 1. Берсе янына берсе урнашкан, бер бер артлы яки бер сафка тезелгән кешеләр, әйберләр җыелмасы. Саф, шеренга. Театр, кино һ. б. ш. урыннарда бер буйга тезеп куелган урындыклар. Бер төрле товарлар сату өчен базарда бер буйга урнашкан ларек яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тезгеч — Яңа тотылган балыкларны тезү өчен шнур яки чыбыкча 3. Абзарда, лапаста һ. б. киртәләр, бүрәнәләр тезеп ясалган түшәм, сайгак 4. Барысы бергә, бер тәртип белән аллы артлы яки барысы бер якка карап урнашкан кешеләр төркеме. Рәт, саф. Чират 5. Вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыстыру — 1. Тәнне берәр нәрсә арасында калдырып авырттыру 2. Нин. б. тар, кысан җиргә тыгызлап кертеп кую, этәреп кертү. Кием чабуларын билбау, каеш астына кертеп тоттырып кую 2. Нәр. б. ике яктан китереп кысу. Култык астына алу 3. сөйл. Кемне яки нәр. б … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өяз — тар. 1917 елга кадәрге Россиядә һәм 1929 елга кадәр СССРда: губернаның бер состав өлеше булган административ территориаль берәмлек. Бер өяздә яшәүче кешеләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нәсел — 1. Бер бабадан килә торган кешеләр буыны, ыру 2. Тумышы, чыгышы ягыннан берәр социаль төркемгә караган булуны белдерә морза нәселеннән 3. Хайван токымы. НӘСЕЛ АГАЧЫ – Шәҗәрә. НӘСЕЛ АЙГЫРЫ (ҮГЕЗЕ) – Нәселле, яхшы токымнан булган, токымны дәвам… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге